Αρθρο Γκλεν Μικάλεφ: Πολιτισμός, η πρώτη γραμμή άμυνας της Ευρώπης …

Θα δημιουργήσουμε έναν «κόμβο πολιτιστικών δεδομένων της Ε.Ε.», με αναλυτικά στοιχεία, τάσεις και πληροφορίες ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών

Κάθε φορά που κάποιος συμμετέχει στον πολιτισμό αντιλαμβάνεται πόσο πολύτιμη είναι η ελευθερία και αποδέχεται τη διαφορετικότητα: εκεί όπου αναπτύσσεται ένα ποικιλόμορφο πολιτιστικό τοπίο, ο λαϊκισμός και ο εξτρεμισμός στερούνται το γόνιμο έδαφός τους. Επίσης, οι καλλιτέχνες μας, οι καλλιτέχνες της Ευρώπης, είναι η βροντερότερη φωνή της δημοκρατίας. Για αυτούς τους λόγους προωθούμε την Πυξίδα Πολιτισμού για την Ευρώπη, η οποία επιβεβαιώνει την πεποίθησή μας: Ο πολιτισμός είναι η πρώτη γραμμή άμυνας της Ευρώπης.

Διαβάζουμε συνεχώς ανησυχητικές εκθέσεις που έρχονται από πολλές περιοχές της Ευρώπης: Αθέμιτες παρεμβάσεις που επηρεάζουν την ανεξαρτησία των πολιτιστικών ιδρυμάτων, προσπάθεια παρασκευής και εφαρμογής νόμων «περί ηθών», λογοκρισία και εκφοβισμός καλλιτεχνών, αυτολογοκρισία. Τα περιστατικά αυτά, που πρέπει να καταδικάζονται ξεκάθαρα, είναι σημάδια ότι πρέπει να αναλάβουμε δράση άμεσα.

Ενα πρώτο βήμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η έναρξη της δημοσίευσης σε περιοδική βάση της «Εκθεσης για την Κατάσταση του Πολιτισμού στην Ε.Ε», η οποία θα περιλαμβάνει πληροφορίες για το ευρωπαϊκό πολιτιστικό τοπίο, αξιολογώντας την πρόοδο στην ανάπτυξη του πολιτιστικού και δημιουργικού οικοσυστήματος και δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην καλλιτεχνική ελευθερία. Επιπλέον, θα οργανώσουμε συστηματικό διάλογο στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους επαγγελματίες του πολιτισμού, για να αναλύουμε την έκθεση αυτή και για να συζητούμε πώς θα προχωρήσουμε στην υλοποίηση των βασικών κατευθύνσεων της Πυξίδας Πολιτισμού. Επίσης, για να είναι η έκθεση τεκμηριωμένη, θα δημιουργήσουμε έναν «κόμβο πολιτιστικών δεδομένων της Ε.Ε.», ο οποίος θα περιλαμβάνει αναλυτικά τα πολιτιστικά δεδομένα, θα παρακολουθεί τις τάσεις και θα προσφέρει πληροφορίες για ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Άλλωστε, είναι γνωστό: ό,τι μπορεί να μετρηθεί, μπορεί και να βελτιωθεί. (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 15.11.2025 • 21:23).

Το ερώτημα είναι αν ο Πολιτισμός παράγεται αυθόρμητα ή θέλει σπρώξιμο, κίνητρα και χρηματοδοτήσεις για να ανθίσει.

Κατά κάποιο τρόπο τα ιδία μας έλεγε και η επιτελική. Θα θυμάστε φαντάζομαι. Ότι ο Πολιτισμός είναι κινητήρια δύναμη (σε ελεύθερη μετάφραση) και θα πρέπει να προβληθεί, να αναδειχθεί και να υποστηριχθούν όλες οι εκφάνσεις του και οι δημιουργοί.
 
Και τι βλέπουμε; Παγωμάρα. Δείτε τα χάλια των ΜΜΕ – τον καθρέφτη της καθημερινότητας της ελληνική κοινωνίας – και θα καταλάβετε.
 
Αλλά με τη γιαγιά πλέον Μενδώνη στο τιμόνι του υπουργείου Πολιτισμού τι μπορούμε πλέον να περιμένουμε. Νέο αέρα; Λειτουργία του Ακροπόλ, ας πούμε; Επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στις εγκαταστάσεις του Μετσόβιου Πολυτεχνείου; Την απομάκρυνση της Αρχιτεκτονικής Σχολής; Ή μήπως πρέπει να θαυμάσουμε την νέα ανακαινισμένη και καλλιτεχνική πρόσοψη του υπουργείου Εθνικής Άμυνας (αρκεί να μη βλέπει κανείς τη πίσω πλευρά ή τις πλάγιες όψεις και ιδίως το απαστράπτον εσωτερικό του κτηρίου).
 
Αλλά δεν πρέπει να είμαστε απαισιόδοξοι. Ίσως ο τραγουδιστής Αργυρός σε αγαστή συνεργασία με τη νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην πολυθρύλητη Αθήνα, φέρουν νέο κύμα δημιουργίας και ανατάσεως.